...ခဲ့လွ်င္..အဓိပၸါယ္ရတဲ့ ၀ါက်

''Inversionႏွင့္ေရးေသာ.. ၀ါက်မ်ား"
  ...ခဲ့လွ်င္..အဓိပၸါယ္ရတဲ့ ၀ါက်
----------------------------------------
( Inversions in conditional sentence)

ေက်ာင္းေတြမွာ If..နဲ႔စတဲ့၀ါက်ေတြ သင္ခဲ့ၾကရပါတယ္။Conditional sentence လို႔ ေခၚတာေပါ့။အဲဒီလို၀ါက်ေတြမွာ If ရဲ႕ေနာက္က had,should, wereစတဲ့စကားလံုးေတြလိုက္ရင္ Inversion နဲ႔ျပန္ေရးလို႔ရပါတယ္။ ေရးနည္း ကေတာ့ရွင္းရွင္းေလးပါ။
If ကိုျဖဳတ္ပစ္လိုက္ၿပီး had, should, were ေတြကို ၀ါက်ေရွ႕ဆံုး ပို႕လိုက္ရံု ပါပဲ။

* If I had remembered.ဆိုရင္ Had I remembered လို႔ေျပာင္းျပန္လွန္ ေပါ့ ..။အလားတူပဲ...
* If you should need a hand ဆိုရင္...Should you need a hand
* If I were you ဆိုရင္ Were I you ဆိုၿပီး ေျပာင္းလိုက္တာပါပဲ။
ဒီ၀ါက်ေတြက ..လံုး၀မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ အေျခအေနတစ္ရပ္ကို ျပန္ေျပာတဲ့ အခါ သံုးပါတယ္။ဥပမာ....
If I weren't so tired, I would go there with you.
ငါသာ အရမ္းမပင္ပန္းဖူးသာဆိုရင္ မင္းနဲ႔ အဲဒီသြားျဖစ္မွာ။
(ဒါေပမယ့္..ပင္ပန္းေနလို႔ မသြားျဖစ္ေတာ့တဲ့ အဓိပၸါယ္ပါ။) Inversion နဲ႔ ျပန္ေရးၾကည့္ရေအာင္။
Were I not so tired, I would go there with you. ေပါ့။
ကဲ...ေအာက္ကနမူနာေတြမွာ ပထမေရးထားတာက ရိုးရိုး။ဒုတိယ၀ါက်က Inversion နဲ႔ ေရးထားတာပါ။

(1) If I had known it, I would have helped him.
Had I known it, I would have helped him.
အဲလိုမွန္းသိရင္ ကူညီခဲ့တာေပါ့ကြာ။
(2) If I had known it was her birthday, I would have bought her a gift.
Had I known it was her birthday, I would have bought her a gift.
သူမရဲ႕ေမြးေန႔မွန္း သိခဲ့ရင္ လက္ေဆာင္၀ယ္ေပးခဲ့မိမွာ။
(3) If I were a doctor, I would be rich.
Were I a doctor, I would be rich.
ငါ..ဆရာ၀န္ျဖစ္လို႔ကေတာ့ ေထာမွာပဲ။
(4) If you should have any questions, please feel free to contact me.
Should you have any questions, please feel free to contact me.
ေမးစရာရွိလာခဲ့ရင္ ငါ့ကို ဆက္သြယ္ဖို႔ အားမနာပါနဲ႔.။
(5) If I had known it before,I wouldn't have loved you.
Had I known it before,I wouldn't have loved you.
အစက ႀကိဳသိခဲ့ရင္ မခ်စ္ခဲ့ပါဘူးကြာ။

မွတ္ခ်က္
----------
should", "were" "had" ပါတဲ႔ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ အေျခအေနကိုျပတဲ့ IF ၀ါက်ကိုပဲ Inversion လုပ္လို႔ ရတာပါ။should", "were" "had" မပါတဲ႔ အျခား if ၀ါက်ေတြကို Inversion မလုပ္ရ ပါ။"should", "were" and "had" မဟုတ္ပဲ INVERSION လုပ္ရင္ မွားပါ တယ္။
ဥပမာ...
If I go to Pathein, I will visit my grandmother.
ပုသိမ္သြားရင္ အဘြားဆီ အလည္၀င္မယ္။......ဆိုတဲ့၀ါက်ကို...
Go I to Pathein, I will visit my grandmother.လို႔ မေရးရပါ။
If I have enough money, I will buy a car.
ငါ့မွာ ပိုက္ဆံ လံုလံုေလာက္ေလာက္ရွိရင္ ကား၀ယ္မယ္။
ဒီ၀ါက်ကိုလည္း Have I enough money, I will buy a car.လို႔ မဆိုရ။

(၁၁) အျငင္းႀကိယာ၀ိေသသန(စကားစု) ျဖင့္စေသာ၀ါက်
--------------------------------------------------------

တစ္ကယ္လို႔ ၀ါက်တစ္ေၾကာင္းဟာေအာက္ကအျငင္းႀကိယာ ၀ိေသသန /စကားစု (negative adverbs and adverbial phrases) ေတြနဲ႔စခဲ့ရင္
Inversion နဲ႔ ေရးရပါတယ္။
in no way, not since, never; never before; not only...but also; not until; no sooner; at no time; on no account; under no circumstances.
ဥပမာ..I have never felt such fear before. ဒီလိုမ်ိဳး အရင္က တစ္ခါမွ မေၾကာက္ခဲ့ဖူးဘူး။ဒီ၀ါက်မွာ Never ေရာ Before ေရာပါလို႔ သူတို႔ကို ေရွ႕ထုတ္ၿပီး Inversion နဲ႔ ေရးၾကည့္မယ္။
Never before have I felt such fear.ဆိုၿပီး ျဖစ္သြားမယ္။
Never before က ေရွ႕ေရာက္သြားေတာ့ I have felt က have I felt ဆိုၿပီး ေျပာင္းျပန္ျဖစ္သြားတယ္။
အလားတူပဲ.. As soon as she put down the phone, it started to ring again. ဖုန္းကို ခ်ၿပီးၿပီးခ်င္း ျပန္ျမည္လာတယ္..။ဆိုတဲ့၀ါက်ကို
No sooner had she put down the phone than it started to ring again. ဆိုၿပီး ျပန္ေရးႏိုင္တယ္။
ကဲ..နမူနာေတြ ၾကည့္ရေအာင္ပါ..။
ပထမ၀ါက်က ရိုးရိုး။ဒုတိယ၀ါက်က Inversion ပါ။

(1)He had never in his life seen a more repulsive creature.
Never in his life had he seen a more repulsive creature.
ပိုမိုရြံရွာစက္စုပ္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ သတၱ၀ါကို သူ႔ဘ၀မွာ တစ္ခါမွ မျမင္ဖူးခဲ့။
(2) He not only spilled coffee everywhere but also broke my favorite vase.
Not only did he spill coffee everywhere, but he also broke my favorite vase.
သူေၾကာင့္ ေနရာအႏွံ႔ ေကာ္ဖီေတြ ဖိတ္က်ရံုသာမက ကၽြန္ေတာ့္အႀကိဳက္ဆံုး ပန္းအိုးေလးပါ ကြဲသြားတယ္။
(3) The princess was not only strikingly beautiful but also extremely intelligent.
Not only was the princess strikingly beautiful, but she was also extremely intelligent.
မင္းသမီးဟာ ေပၚေပၚလြင္လြင္ လွရံုသာမက အလြန္လည္း ညဏ္ထက္တယ္။
(4) I understood the meaning of that word much later.
Not until much later did I understand the meaning of that word.
ေတာ္ေတာ္ၾကာၿပီဆိုမွ အဲဒီစကားလံုးရဲ႕အဓိပၸါယ္ သိခဲ့တယ္။
(5) You should not let him out of your sight at any time.(or) Don't let him out of your sight even for a second.
At no time should you let him out of your sight.
သူ႔ကို မ်က္စိေအာက္က ဘယ္ေတာ့မွ အေပ်ာက္မခံနဲ႔။
(6) You should never lend him any money.
Under no circumstances should you lend him any money.
သူ႔ကို ဘယ္ေတာ့မွ ပိုက္ဆံမေခ်းသင့္ဘူး။
(7) The cyclist was in no way held responsible for the recent accident
In no way was the cyclist held responsible for the recent accident.
ၿပီးခဲ့တဲ့ မေတာ္တဆမႈအတြက္ စက္ဘီးစီးသမားမွာ ဘယ္နည္းနဲ႔မွ တာ၀န္ မရွိပါဘူး။

ကဲ..ေနာက္ထပ္ Inversion ၀ါက် (၅)ခု နမူနာ ထပ္ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
(1) Never had we heard such a fasicnating story.
(2) Never before had I seen such a beautiful tree.
(3) No sooner had he stepped outside than it started to rain.
(4) Under no circumstances should you leave your children unsupervised
(5) Under no circumstances will not prisoners be allowed to give interviews to the media .

ကဲဒီေလာက္ဆို ...Inversionနဲ႔ေရးတဲ့ ေနာက္ထပ္၀ါက်ႏွစ္မ်ိဳး သိသြားၿပီေပါ့။ ကိုယ့္ပိုင္ ၀ါက်ေလးေတြ ေရးၿပီး ေလ့က်င့္ၾကပါ ..။

.................................................................ကိုကိုထြန္း(ပုသိမ္)

ၿမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကိုေသြးတိုးေစေသာအေၾကာင္းရင္းမ်ား

=============================

အငန္စားရင္ ေသြးတိုးတယ္ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ သတ္မွတ္ခ်က္အရ လူတစ္ေယာက္ဟာ  ဆား (Salt Sodium)တစ္ေန႕ေၿခာက္ဂရမ ္(လက္ဖက္ရည္ဇြန္းတစ္ဇြန္း) ပဲစားသင့္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၿမန္မာနိုင္ငံ မွာသုေတသနေတြအရ ပွ်မ္းမွ်အားၿဖင့္လူတစ္ေယာက္က တစ္ေန႕ဆားကိုးဂရမ္စားေနတာကို ေတြ႕ ရပါတယ္။ဒါ့ေၾကာင့္ ဆားေလွ်ာ့စားဖို႔လိုပါတယ္။ၿပီးေတာ ့ၿမန္မာလူမ်ိဳးေတြေန႕စဥ္စားေလ့ရွိတဲ့ ငါးပိ ၊ ငါး ေၿခာက္၊ ငံၿပာရည္တို႕ကိုလည္း ေလွ်ာ့စားဖို႕လိုပါတယ္။ ေသြးတိုးၿဖစ္ေစတဲ့တၿခားအေၾကာင္းေတြ ကေတာ့ စိတ္ဖိစီးမွဳမ်ားတာ၊ေဆးေတြအေနနဲ႕စတီးရိြဳက္ေဟာ္မုန္းေဆးေတြေသာက္တာၿဖစ္ပါတယ္။ဒီ ေနရာမွာေၿပာလိုတာကေဆးဆိုင္ေတြကအဆစ္အၿမစ္ကိုက္တာသက္သာေအာင္ေပးတဲ့စပ္ေဆး ေတြ ထဲမွာ Dexamethasone ဆိုတဲံစတီးရြိဳက္ေတြပါ ပါတယ္။

ဒီေဆးေတြကိုၾကာၾကာေသာက္ရင္ဆီးခ်ိဳ၊အရိုးပါး၊ေသြးတိုးကိုၿဖစ္ေစနိုင္ပါတယ္။တိုင္းရင္းေဆး၊အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြ ၊ ႏြယ္ခ်ိဳပါတဲ့လွ်က္ဆားေတြကလည္းမၾကာခဏေသာက္ရင္ေသြးတိုးကိုၿဖစ္ေစ သလို NSAIDsအကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြမ်ားမ်ားေသာက္တာကလည္းခႏၱာကိုယ္ထဲမွာဆားနဲ႕ေရ ကိုစြဲၿပီးထိန္းထားတာကိုၿဖစ္ေစတဲ့အတြက္ေသြးတိုးေစနိုင္ပါတယ္။အမ်ိဳးသမီးေတြေသာက္တဲ့ ပဋိသေႏၶ တားေဆးေတြကလည္း ၾကာလာရင္ေသြးတိုးေစနိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေသြးတိုးေရာဂါ၊ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ၊နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းတာ ၊ ေသြးတြင္းအဆီမ်ားတာ၊ေလၿဖတ္တာ ၊ကင္ဆာၿဖစ္တာနဲ႕အ၀လြန္ တာေတြကတစ္ခုနဲ႕တစ္ခုဆက္စပ္မွဳရွိၿပီး ဒီေရာဂါေတြကိုကူးစက္ၿခင္းေၾကာင့္ မဟုတ္ေသာေရာဂါမ်ား (NCD) လို႕ ေခၚပါတယ္။ ဒါေတြက 21ရာစုမွာ အၿဖစ္မ်ား ေနပါတယ္။ ဒီေရာဂါေတြ ၿဖစ္ေစတဲ့အဓိက      အေၾကာင္းရင္းက က်န္းမာေရးနဲ႕ မညီညြတ္တဲ့ဘ၀ ေနထိုင္စားေသာက္မွဳပံုစံေၾကာင့္ပါ။ အဆီအအိမ့္၊ အခ်ိဳ၊အငန္ပါတဲ့ အစားအေသာက္အစာမ်ားတာ ၊ ကိုယ္လက္လွဳပ္ရွားမွဳမရွိတာ၊ေဆးလိပ္ေသာက္တာ ၊ ေဆးရြက္ၾကီးငံုတာ ၊ အရက္ကိုအႏၱရာယ္ရွိ္ေလာက္တဲ့ ပမာဏေသာက္တာ ၊ စိတ္ဖိစီးမွဳမ်ားတာစတဲ့ အခ်က္ေတြေၾကာင့္ၿဖစ္တတ္တာေၾကာင့္ဒီေရာဂါေတြမၿဖစ္ေအာင္ဒီအခ်က္ေတြကိုေရွာင္ဖို႕၊တစ္ေန႕ကိုနာရီ၀က္နဲ႔တစ္ပတ္ငါးရက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ဖို႕၊ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားမ်ားစားေပးဖို႔လိုပါတယ္။ေသြးတိုးရွိေနၿပီဆိုရင္လည္းေရာဂါကိုထိန္းနိုင္ေအာင္အငန္ေလွ်ာ့စားရပါမယ္။အဆီအအိမ့္ကိုေလ်ာ့စားရပါမယ္။အုန္းနိဳ႕ကိုေလ်ာ့စားရပါမယ္။ဟင္းသီးဟင္းရြက္ကိုမ်ားမ်ားစားေပးရပါမယ္။ေလ့က်င့္ခန္းကိုမွန္မွန္ လုပ္ ေပးသင့္ပါတယ္။ေသြးေပါင္မွန္မွန္ခ်ိန္ေပးရပါမယ္။

တြဲဖက္ပါေမာကၡဦးကိုကို
အေထြေထြေရာဂါအထူးကူဆရာ၀န္ၾကီး

ေသြးတိုးေရာဂါရျခင္းႏွင့္ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးၿဖစ္မလာနိုင္ေအာင္
===================================
ေဆး၀ါးကုထံုးနဲ႕ပက္သက္ၿပီးေၿပာရရင္တစ္ကမၻာလံုးကေတြ႕ရွိခ်က္ေတြအေပၚအေၿခခံၿပီးမွထြက္ေပလာတဲ့သေဘာတူညီခ်က္တစ္ရပ္ကိုေၿပာၿပခ်င္ပါတယ္။ဒါကေတာ့”ေသြးေပါင္က်ေရးသည္သာပဓာန၊မည္သည့္ေဆး၀ါးသံုးသည္ကအဓိကမက်ပါ”တဲ့။ဒီေန႕ကုေနတဲ့ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကေနာင္10နွစ္၊နွစ္20ၾကာလာရင္ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးေတြၿဖစ္မလာနိုင္ေအာင္လို႕ကုသေနရတာပါ။ၿပင္းထန္တဲ့အဆင့္ကိုမဆိုလိုပါဘူး။အဲဒီေတာ့ေစ်းၾကီးလြန္းတဲ့ေဆးေတြ၊အမႊန္းတင္လြန္းတဲ့ေဆးေတြမေသာက္ရလို႕လည္းအရမ္းၾကီး၀မ္းနည္းေနဖို႕မလိုပါဘူး။လူထုအေၿခၿပဳေလ့လာစမ္းစစ္မွဳေတြအရေသြးဖိအားကို2mmHgေလွ်ာ့ခ်နိုင္ရင္နွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါၿဖစ္ပြားမွဳကို7%၊ေလၿဖတ္တာကို10%၊ေလွ်ာ့ခ်နိုင္တာကိုေတြ႕ရပါတယ္။အဲဒီေတာ့အေရးၾကီးတာကLifeStyleေၿပာင္းလဲမွဳေတြကိုစြဲစြဲၿမဲၿမဲလုပ္ပါ။သက္ဆိုင္ရာကြ်မ္းက်င္သူဆရာ၀န္ေတြညႊန္ၾကားတဲ့ကိုယ္နဲ႕သင့္ေလွ်ာ္တဲ့ေဆးေတြကိုမွန္မွတ္မွီ၀ဲမယ္ဆိုရင္ေတာ့ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးေတြမၿဖစ္ေအာင္ရာခို္င္နွဳန္းအေတာ္မ်ားမ်ားကိုယ့္ဘက္မွာရွိေနတယ္လို႕ဆိုရမွာပါပဲ။ေဆး၀ါးကုသမွဳပိုင္းမွာေတာ့ဆရာတို႕ဘက္ကအေတာ္ေလးစဥ္းစားရပါတယ္။ဆိုလိုတာကပထမဆံုးစေတြ႕တဲ့အခ်ိန္မွာေသြးေပါင္က်ေဆးေပး။မေပးေပါ့။Cost effectiveဆိုတဲ့စကားေလးရွိပါတယ္။တန္ရဲ့လားးေပါ့။ေၿပာခဲ့သလိုေသြးတိုးကုမယ္ဆိုတာေနာက္ဆက္တြဲၿပသနာဆိုးက်ိဳးေရာဂါေတြၿဖစ္မလာေအာင္ကုတာ၊အဲဒါေတြၿဖစ္လာရင္လူမွဳေရး၊စီးပြားေရးထိခိုက္လာမယ္။အဓိကကေတာ့ေငြေၾကးကုန္က်မ်ားလာမယ္။အဲဒါကိုမၿဖစ္ေစခ်င္လို႕အခုအခါထုိက္သင့္သေလာက္ေငြေၾကးကုန္က်ခံၿပီးကုသမွဳခံယူေနရတာ၊တကယ္လို႕မ်ားအဲဒီေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးေတြၿဖစ္လာဖို႕အလားအလာအလြန္႕အလြန္နည္းသူတစ္ေယာက္အတြက္ဆိုရင္ေတာ့အခုကုေနတဲ့ေဆးဖိုးကသူ႕အတြက္Cost effective မၿဖစ္ေတာ့ဘူးေပါ့။အဲဒီေတာ့ထံုးစံအတိုင္း Guideline
ေတြေပၚလာၿပန္တာေပါ့။NICE Guidline ေလးကလက္ေတြ႕က်တဲ့အဲ
ဒါေလးကိုဗဟုသုတၿဖစ္ေအာင္ထည့္ေၿပာၿပပါမယ္။
ေဆးခန္းမွာတိုင္းတဲ့ေသြးေပါင္ခ်ိန္အေပၚေသြး160နဲ႕160အထက္၊ေအာက္ေသြး100နဲ႕100အထက္ရွိသူနဲ႕ေဆးခန္းမွာတိုင္းတဲ့ေသြးေပါင္ခ်ိန္အေပၚေသြး180နဲ႕180အထက္၊ေအာက္ေသြး110နဲ႕
110အထက္ရွိသူေတြဆိုရင္ဘယ္အသက္အရြယ္မွာပဲၿဖစ္ၿဖစ္ေသြးေပါင္က်ေဆးေပးသင့္ပါတယ္။ေဆးခန္းမွာခ်ိန္တဲ့ေသြးေပါင္ခ်ိန္ေပၚေသြး140နဲ႕140အထက္၊ေအာက္ေသြး90နဲ႕90အထက္၊ရွိသူေတြ
ဆိုရင္ေတာ့အသက္80နွစ္ေအာက္နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါရွိမယ္ဒါမွမဟုတ္ဆီးခ်ိဳနဲ႕တြဲေနမယ္။ဒါမွမဟုတ္ Target Organ Damageေတြရွိေနမယ္။ဒါမွမဟုတ္ေနာင္ 10နွစ္ၾကာမွာနွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါအႏၱရာယ္ၿဖစ္နိုင္ေၿခ(တြက္လို႕ရပါတယ္)20%အထက္ၿဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ေသြးေပါင္က်ေဆးစေပးသင့္တယ္လို႕ဆိုထားပါတယ္။ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူေတြရဲ႕ေသြးဖိအားကိုဘယ္ေလာက္မွာထားရမလဲဆိုတာကဒါလည္းတုတ္ထမ္း၊ဓားထမ္းေၿပာေနၾကပါပဲ။ပိုေကာင္းေစခ်င္တဲ့ေစတနာေတြေၾကာင့္ပါ။ေယဘုယ်အားၿဖင့္အမ်ားလက္ခံထားတဲ့ရွိတဲ့ရွိသင့္တဲ့ေသြးဖိအားကေသြးတိုး+ဆီးခ်ိဳဒါမွမဟုတ္ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိရင္130/80mmHgေအာက္၊အဲဒါေတြမရွိရင္140/80mmHg ေအာက္မွာရွိေနရင္လံုေလာက္ၿပီးေက်နပ္စရာေကာင္းေနပါၿပီတဲ့။ေသြးတိုးတာကို
ကုသမွဳခံယူေနသူေတြကရွိရမယ့္ေသြးဖိအားမွာရွိေနရဲ့လားဆိုတာကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ဆန္းစစ္ၾကဖို႕လိုပါတယ္။အေနာက္တိုင္းနဲ႕အေရွ႕တိုင္းလူေတြမွာရွိသင့္တဲ့ေသြးဖိအားကမတူေလာက္ဘူးဆိုရင္သုေတသနလုပ္ငန္းေတြကိုကိုယ့္လူမ်ိဳးေတြအတြက္က်ယ္က်ယ္ၿပန္႕ၿပန္႕လုပ္ရပါလိမ့္မယ္။ငိုအားထက္ရယ္အားသန္ရတဲ့ၿဖစ္ရပ္ကေတာ့ဒီGuidelineထုတ္တဲ့အဂၤလန္နိုင္ငံမွာေတာင္ရွိသင့္တဲ့ေသြးဖိအားကိုေရာက္ေအာင္ထိန္းထားနိုင္တာကေသြးတိုးေရာဂါရဲ႕30%ပဲရွိပါသတဲ့။