နားမေထာင္ခင္.....သိေစခ်င္

(What you should know before Listening)

အဂၤလိပ္စာမွာ “ ဖတ္၊ေရး၊ေျပာ၊နားေထာင္ ” ဆိုတဲ့ စြမ္းရည္ေလးရပ္ ရွိတာ အားလံုးသိၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ဒီစြမ္းရည္ႀကီးေလးရပ္မွာ... အဂၤလိပ္စာသင္သား တို႔အတြက္ “အခက္ခဲျဖစ္ဆံုးက LISTENING နားေထာင္စြမ္းရည္ျဖစ္တယ္” လို႔..ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။အေျခခံသဒၵါတတ္ၿပီးလို႔ အဘိဓာန္ကိုင္ၿပီး စာ .ဖတ္မယ္ဆိုရင္ (၇၅)ရာခိုင္ႏႈန္း နားလည္ဖို႔ မခက္ပါဘူး။၀ါက်တစ္ေၾကာင္း ကို နမူနာယူတတ္ရင္ ပံုစံတူ၀ါက်မ်ိဳး .ေရးသားဖို႔က လြယ္ပါတယ္။ စကား .ေျပာစာအုပ္ကိုဖတ္ၿပီး ထမင္းစားေရေသာက္ ေျပာတတ္ဖို႔အတြက္ အကူ အညီရႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ဖက္ လူေျပာတဲ့ အဂၤလိပ္စကား ကို ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ နားေထာင္တတ္ဖို႔ဆိုတာေတာ့... ..အဂၤလိပ္စာသင္သားတို႔အတြက္. က်န္ စြမ္းရည္ႀကီး သံုးရပ္လို လြယ္လြယ္နဲ႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ဒါ..စာသင္သားတိုင္း ႀကံဳေတြ႕ရတတ္တဲ့ အခက္အခဲတစ္ခုပါ..ပဲ။တစ္ျခား အဂၤလိပ္ဆရာေတြရဲ႕ အယူအဆေတာ့ ကၽြန္ေတာ္မသိပါ..။ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့......အဂၤလိပ္စာ စြမ္းရည္ေလးရပ္မွာ နားေထာင္ျခင္း စြမ္းရည္ကအျမင့္ဆံုးလို႔ ယူဆထားပါ တယ္။

အဖတ္အေျခခံမရွိဘဲ ..အေရးကို စိတ္ကူးလို႔ မရသလို.....အေျပာအေျခခံ
.မရွိဘဲ....သူမ်ားေျပာတာ နားလည္ဖို႔ ၊နားေထာင္တတ္ဖို႔ မလြယ္ဘူးလို႔ ..ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။ဒီမွာ..ေစာဒကတက္စရာ တစ္ခုက ...အဂၤလန္၊ အေမရိကန္က ကေလးေတြ ဘာအေျခခံမွမရွိပဲ နားေထာင္ပါမ်ားေတာ့သဒၵါ မလို..ဘာမလိုပဲ ေျပာတာ၊နားေထာင္တာတတ္သြားတာ ဘာေျပာမလဲ. .ဆိုတာေပါ့။နားေထာင္ပါမ်ားလို႔ တတ္တာ မျငင္းလိုပါ။ဒါဟာ.. အဂၤလိပ္ စကားေျပာႏိုင္ငံေတြက ကေလးေတြ နဲ႔ အဲဒီႏိုင္ငံမွာ ငယ္ငယ္ကတည္းက သြားေနၾကတဲ့ တိုင္းတစ္ပါးသား ကေလးငယ္ေတြအတြက္ေတာ့.. မွႏ္ပါ တယ္။ဒါေပမယ့္.ကၽြန္ေတာ္တို႔လို အဂၤလိပ္စကားမေျပာတဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ေနတဲ့ သူေတြ အတြက္ေတာ့.. “အၿမဲတမ္းအဂၤလိပ္စကားေျပာ၀န္းက်င္” မရွိလို႔ နားေထာင္စြမ္းရည္ကို အေျခခံယူတတ္ေျမာက္ဖို႔ ခက္ခဲလွပါတယ္။။မိ႐ိုးဖလာ လြဲေခ်ာ္ေနတဲ့ အသံထြက္မွားေတြ အမ်ားႀကီးနဲ႔လည္း အသားက်ေနတာက ရွိေနျပန္ေသးတယ္။စကားေျပာ အေျခခံေတြ အားနည္းေနသလို အသံထြက္ ဆိုင္ရာ ဗဟုသုတေတြ (Linking,Intonation,etc.)လည္း....ခ်ိဳ႕တဲ့ေနတတ္ .ျပန္ပါတယ္။ဒီေတာ့..နားေထာင္တဲ့အခါ..အခက္ခဲေတြေတြ႕ေနၾကတာေပါ့။

ဒါေၾကာင့္......ကၽြန္ေတာ္တို႔လို အဂၤလိပ္ဘာသာကို ဒုတိယဘာသာ အျဖစ္ .ေလ့လာေနသူေတြအတြက္...အဂၤလိပ္စကားေကာင္းေကာင္း နားေထာင္ တတ္ခ်င္ရင္ေတာ့....နားမေထာင္ခင္ ေလ့လာသင့္စရာေလးေတြ ႀကိဳတင္ .ေလ့လာၿပီး အရင္ေလ့က်င့္ထားသင့္တယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ ထင္ပါတယ္။...

နားမေထာင္ခင္ ေလ့လာရန္မ်ား
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
(၁) အသံထြက္ဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ား
-----------------------------------------------
*နားေထာင္ျခင္းကို မစတင္မီ အဂၤလိပ္စာအသံထြက္ဆိုင္ရာ မွတ္သားစရာ မ်ားကို အရင္ေလ့လာပါ။
*IPA နဲ႔ စကားလံုးတစ္လံုးရဲ႕ အသံကို မွန္ေအာင္ ထြက္တတ္ပါေစ။
*Linking နဲ႔ အသံဆက္ပံုကို အေသအခ်ာ ေလ့လာပါ။ေလ့က်င့္ပါ။ဤ Connected Speech ဟာ နားေထာင္ျခင္းအတြက္ အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္။
*Intonation သံေနသံထား ေလ့လာပါ။
*Word Stress/Sentence Stress ႏွစ္မ်ိဳးစလံုး နားလည္ၿပီး ျဖစ္ရပါမယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္.Stressed-time အေၾကာင္းကို သေဘာေပါက္ထားၿပီး .ျဖစ္ရပါမယ္။
*အေမရိကန္ အသံျမန္ထြက္နည္းတစ္ခ်ိဳ႔ကို ေလ့လာပါ။
*စကားေျပာဖို႔ ေမ့ေနတဲ့အခါ.....ဒါမွမဟုတ္ စဥ္းစားတဲ့အခါ ျဖည့္စြက္အသံ (Filled Pauses) ေတြျဖစ္တဲ့ "um", "hmm", "ah", "uh"အသံတို႔ကိုလည္း ဂ႐ုစိုက္ရပါမယ္။
(အထက္ပါတို႔ကို အသံထြက္Tape,CD ,VDO ေတြနဲ႔ နားေထာင္ဖို႔...လိုပါ တယ္။You Tube မွာလည္း ရွာေဖြ နားေထာင္ႏိုင္ပါတယ္။)

နမူနာ.အေနနဲ႔..စာလံုးေပါင္းနဲ႔ အသံထြက္ ကြာျခားပံုကို ေအာက္မွာ နမူနာၾကည့္ပါ။

Spelling...........................................Sound

Let's have.......................................'letsəv (လက္ဆ)
I'll be................................................ʌbɪ (အပ္ဘစ္)
got to..............................................'gɒdə (ေဂါ့ဒ)
wasn't it?.........................................'wɒznɪ (ေ၀ါ့ဇနစ္)

အထက္ကနမူနာတစ္ခ်ိဳ႕ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ “စာလံုးေပါင္း”နဲ႕“အသံ” ကြာျခားခ်က္ကို ေတြ႕ရပါမယ္။Let's have ကို.... “လက္စ္ ဟက္ဖ္ ”လို႔ သမ႐ိုးက် အသံထြက္ေနသူအဖို႔ “လက္ဆ”ဆိုတဲ့ အသံကို ဘာမွန္းမသိ .ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ဥပမာ..အေမရိကန္က I'm going to ကို I'm gonna (အဲမ္ ဂန္းနား) လို႔ အတိုဖတ္ပါတယ္။ေနာက္ I'm gonna ကိုပဲ..I'mna (အဲမနာ) ...ဆိုၿပီး ဆက္ၿပီး အသံကို..တိုပစ္လိုက္ပါတယ္။ဒီေတာ့....... “အဲန္မနာ.”.ဆိုတဲ့အသံဟာ “I'm going to ”ကို...... ေျပာတယ္ဆိုတာ ႀကိဳေလ့လာမထားရင္ မသိႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ဒါ့ေၾကာင့္..နားေထာင္ျခင္း မစ တင္ခင္ အသံထြက္ဆိုင္ရာေတြကို ႀကိဳေလ့လာသင့္တယ္လို႔ ေျပာရျခင္း ပါ။ဒီလို အသံအေၾကာင္း နားလည္သြားရင္ တကယ္နားေထာင္ေလ့က်င့္ တဲ့အခါ..ျမန္ျမန္ တတ္ေျမာက္တာ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။

(၂) စကားေျပာနွင့္ အျခားမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား
---------------------------------------------
*အေျခခံစကားေျပာ ေလ့လာပါ။
*ကိုယ္ေျပာရမယ့္ နယ္ပယ္က ေ၀ါဟာရ .ေတြကို အရင္ၾကြယ္၀ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။
*ၿပီးလွ်င္.အသံုးမ်ားတဲ့စကားအတို (Catchphrases)၊
*အသံုးမ်ားတဲ့ .....စကားေျပာအီဒီယံတစ္ခ်ိဳ႕၊
*ဘန္းစကား တစ္ခ်ိဳ႕..ကို အေတာ္အသင့္ ေလ့လာထားပါ။

ကိုယ္က စကားေျပာ အေျခခံတတ္ထားရင္ သူမ်ားေျပာတာကို နားလည္ဖို႔ အမ်ားႀကီး အေထာက္အကူရပါတယ္။စကားအတိုေလးေတြကို...လည္း အသင့္အတင့္ ေလ့လာမႈမရွိရင္ နားေထာင္ရာမွာ နားမလည္ျဖစ္ တတ္ပါ တယ္။ဥပမာ...The more,the merrier လူမ်ားေလ၊ပိုေပ်ာ္စရာေကာင္းေလ ဆိုတဲ့ Catchphrases ကို ေလ့လာမထားရင္ ဘာဆိုလိုမွန္း မသိႏိုင္ပါဘူး။

ဒါေတြကို အကုန္ အတတ္ေလ့လာရမယ္လို႔ မဆိုလိုပါဘူး။အေျခခံ သိရင္ကို နားေထာင္ျခင္းကို စတင္လို႔ရပါၿပီ။ဒါ့ေၾကာင့္ Listening ကို... မစတင္ခင္ အထက္က (၂)ခ်က္ကို ႀကိဳတင္ေလ့လာသင့္တဲ့အေၾကာင္း ေစတနာနဲ႔ တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။ ။